Μονή Αγίου Δημητρίου Παλαίρου

Η Μονή βρίσκεται νοτιοδυτικά της Παλαίρου, αριστερά του δρόμου προς το Μύτικα, σε περίβλεπτη θέση στη βραχώδη πλαγιά του όρους Σέρεκας. Η θέα από τη μονή προς τα δυτικά φτάνει μέχρι τα βουνά της Λευκάδας και το Ιόνιο πέλαγος. Βόρεια επικοινωνούσε με μονοπάτι με την Πάλαιρο (3 χιλ.) και νότια με το Μύτικα (10 χιλ. περ.).
Η παράδοση λέει πως ένα βράδυ που οι κάτοικοι φύλαγαν σκοπιά για πειρατές είδαν ένα φως, την άλλη μέρα εκεί βρήκαν την εικόνα του Αγίου Δημητρίου με το καντηλάκι αναμμένο, την οποία αργότερα τοποθέτησαν στο εκκλησάκι που έχτισαν και το οποίο εξελίχθηκε σε μονή...

Η προφορική παράδοση αναφέρει ακόμη πως το πιάτο που είναι κολλημένο στην εξωτερική πλευρά του ιερού είναι από την εποχή που κατασκευάζονταν η εκκλησία. Συγκεκριμένα αναφέρεται πως την ώρα που έτρωγαν οι μαστόροι ένας τεράστιος βράχος κύλησε από το βουνό και πέρασε πάνω από την τάβλα χωρίς να χτυπήσει κανέναν, παρέσυρε το πιάτο και κόλλησε μαζί με αυτό στον τοίχο.

palairos-ag-dim02

Επίσης, για το σχήμα πετάλου, που υπάρχει πολύ πριν από την είσοδο του μοναστηριού, αναφέρουν πως είναι από το άλογο του Αγίου Δημητρίου. Δεν είναι εξακριβωμένο πότε ακριβώς χτίστηκε η μονή. Πιθανώς να έγινε στα τέλη του 17ου αι. ή στα μέσα του επομένου, αφού μια αγιογραφία της αναγράφει τη χρονολογία 1752, η οποία όμως είναι ζωγραφισμένη μεταγενέστερα. Μια παράδοση λέει πως χτίστηκε το 1653 από ένα αγρότη, που έγινε ο πρώτος μοναχός με το όνομα Μαρκιανός. Πάντως είναι γνωστό πως άκμασε στα πρώτα χρόνια μετά την Απελευθέρωση. Αυτό φανερώνουν τα πολλά και πλούσια αφιερώματα και πρέπει να είχε πλούσια βιβλιοθήκη, γιατί το 1838 εκδόθηκε στην Αθήνα από το Λευκαδίτη γιατρό Πέτρο Στεφανίτζη ένας μικρογράμματος χρησμολογικός κώδικας. Ο κώδικας είχε δοθεί το 1822 στο γιατρό από τον τότε ηγούμενο της Μονής Ιάκωβο Γαζή, που επίσης ήταν από τη Λευκάδα.
Στον πρόλογο της έκδοσης αυτής ο γιατρός γράφει ότι είχε περάσει από τη Μονή μετά τη Μάχη του Πέτα (1822) από όπου παρέλαβε και άλλα βιβλία, τα οποία του έδωσε ο ηγούμενος Ιάκωβος Γαζής, όμως δεν κατάφερε να τα διασώσει στη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου και στην Έξοδο που ακολούθησε (1826).
katounanews